ΟΙ ΜΠΟΥΛΕΣ

Μπούλες αλλοτινών, ασπρόμαυρων καιρών

.

Η τελευταία Κυριακή της αποκριάς είναι η πιο έντονη. Ακόμα κι αν κάποιος δεν έχει μασκαρευτεί όλη την περίοδο των Απόκρεω, απόψε είναι απίθανο αν δε θα το κάνει.

Ή τουλάχιστον έτσι φαντάζομαι. Είναι πολλά χρόνια που δεν έχω βρεθεί στο χωριό τέτοιες μέρες, οπότε οι αναμνήσεις μου από αυτό είναι κάπως παλιές.

Σαν απόψε λοιπόν στο χωριό έβγαιναν οι μπούλες. Σε άλλα μέρη της χώρας μας, κυρίως στη Νάουσα, οι Μπούλες είναι ένα έθιμο με συγκεκριμένο τελετουργικό και σκοπό. Σε μας μπούλες λέγονται απλώς οι μασκαράδες. Πιτσιρικάδες κατά κύριο λόγο, αλλά συχνά και μεγάλοι, με μασκαρέματα όχι από τα επιτηδευμένα του εμπορίου αλλά αυτοσχέδια, από παλιά ρούχα, κουρέλια, σακκιά και άλλα εξαρτήματα. Οι μπούλες σε παρέες γυρίζουν από σπίτι σε σπίτι, την ώρα που οι περισσότεροι τρώνε και πίνουν το τελευταίο δείπνο της Αποκριάς, μπαίνουν, χαιρετούν σιωπηλές και δέχονται κεράσματα. Σκοπός τους είναι να παραπλανήσουν όσο το δυνατόν περισσότερους χωριανούς ως προς την ταυτότητά τους. Αυτός άλλωστε είναι ο κύριος σκοπός κάθε μεταμφίεσης.

Επειδή η φωνή προδίδει, κατά κανόνα παραμένουν σιωπηλές. Αν η ματαμφίεση δεν τις προστατεύει αποτελεσματικά σε περίπτωση που δεχθούν το φίλεμα, το αρνούνται. Οι χωριανοί, με τη χαρακτηριστική τους περιέργεια, αρχίζουν και απαριθμούν κάθε πιθανό και απίθανο όνομα, και εκεί πέφτει το γέλιο. Καμμιά φορά οι μπούλες είναι εξοπλισμένες με κάλτσες γεμισμένες με αλεύρι, οπότε αρχίζει και το αλεύρωμα, αν το σηκώνει το περιβάλλον.

Όμως πιο αστείο κι από το αλεύρωμα είναι όταν μπαίνουν σε σπίτι όπου δεν επικρατεί εύθυμη ατμόσφαιρα, όπου μπορεί να υπάρχει πένθος ή εκείνη την ώρα να συμβαίνει τσακωμός! Το πράγμα ξεφεύγει από τα όρια και η κατάληξη είναι από το να φύγουν άρον άρον κυνηγημένοι οι μασκαράδες μέχρι να κάνουν τους ενοίκους να ευθυμήσουν. Και στις δύο περιπτώσεις το γέλιο είναι άφθονο.

Τελευταία φορά ντύθηκα μπούλα τη δεκαετία του '80, όταν το έθιμο ήταν ήδη στην παρακμή του. Δεν έχω ιδέα τι συμβαίνει απόψε στο χωριό, αν οι νέοι έχουν ντυθεί ή τη βγάζουν σε καμμιά καφετέρια του Πύργου. Η φωτογραφία είναι αρκετά παλιότερη, από το '50 ή το '6ο, όταν μασκαρευόσαντε και οι γέροι. Αν πάντως οι μπούλες έχουν σταματήσει, θα είναι άλλο ένα δείγμα της αλλαγής νοοτροπίας που επέφερε η δήθεν αστικοποίηση των κοινωνιών των χωριών μας.

.